sios.html

<h2><a name="Users">Úsáideoirí</a></h2>

<p>
Mura bhfuil i gceist agat ach an seiceálaí gramadaí Gaeilge
a úsáid, seans maith nach gá duit aon rud a íoslódáil ón suíomh seo.
An rud is éasca ná an modúl Perl
<i>Lingua::GA::Gramadoir</i>
a shuiteáil; féach <a href="#Install">na treoracha</a> thíos.
Ansin, beidh tú in ann an seiceálaí gramadaí a rith ó
líne na n-orduithe, nó é a úsáid laistigh den
<a href="#Editors">eagarthóir téacs</a> is fearr leat.
</p>

<h2><a name="Devel">Forbróirí</a></h2>

<p>
Má tá tú ag iarraidh forbairt a dhéanamh ar an nGramadóir,
caithfidh tú an leagan is déanaí den
<a href="https://sourceforge.net/projects/gramadoir/files/gramadoir/">phacáiste forbartha</a> a fháil, pacáiste ina bhfuil na scripteanna a
chruthaíonn modúl Perl insuiteáilte ó na tacair rialacha.
</p>

<p>
Tá na comhaid ionchurtha (foclóirí, tacair rialacha, srl.) a bhaineann
le teangacha ar leith ar fáil sna
<i>pacaí teanga</i> seo a leanas:
<ul>
<li><a href="https://sourceforge.net/projects/gramadoir/files/gramadoir-ga/">gramadoir-ga</a> (Gaeilge)
</ul>
</p>

<hr>
<h2><a name="Install">Suiteáil agus Úsáid ar Líne na nOrduithe</a></h2>

<h3>Linux agus Mac OS X</h3>

<p>
Ar Mac OS X, mura bhfuil tú compordach le líne na n-orduithe,
is féidir leagan saorsheasaimh den seiceálaí gramadaí
darb ainm <i>Ceart</i> a cheannach
ón gcomhlacht <a href="https://cruinneog.com/">Cruinneog</a>.
</p>

<p>
Tá an seiceálaí gramadaí Gaeilge ar fáil mar mhodúl Perl darb ainm
<a href="https://metacpan.org/release/Lingua-GA-Gramadoir"><i>Lingua::GA::Gramadoir</i></a>.
Má tá tú ag úsáid Linux, nó córas oibriúcháin *nix eile
(Mac OS X san áireamh), tá Perl ar do ríomhaire cheana féin.
Dá bharr sin, is féidir leat
<a href="http://www.troubleshooters.com/codecorn/littperl/perlcpan.htm">an modúl a shuiteáil le <i>CPAN.pm</i></a>, mar shampla, mar seo:
</p>
<pre>
$ cpan
cpan&gt; install Lingua::GA::Gramadoir
</pre>

<p>
Is dócha go mbeidh ceadanna riarthóir an chórais ag teastáil uait
chun é seo a dhéanamh; mura bhfuil cead agat, nó mura dtuigeann tú
cad is brí leis seo, cuir ceist ar riarthóir do chórais.
Agus más é seo an chéad uair a bhainfidh tú úsáid as cpan,
caithfidh tú cumraíocht a dhéanamh air sular féidir modúil a shuiteáil;
lean na treoracha ar an scáileán.
</p>

<p>
Nó, más fearr leat, is féidir an modúl a shuiteáil de láimh:
<a href="https://sourceforge.net/projects/gramadoir/files/Lingua-GA-Gramadoir/">íoslódáil</a> Lingua::GA::Gramadoir, díphacáil an chartlann, agus
bain triail as an ngnáthphróiseas suiteála:
</p>
<pre>
$ perl Makefile.PL
$ make
$ make install
</pre>

<p>
Ansin beidh an script
<i>gram-ga.pl</i> agat. Má tá téacschomhad Gaeilge agat
darb ainm <i>gaeilge.txt</i>, seiceáil gramadach an téacs leis
an ordú seo a leanas:
</p>
<pre>
$ gram-ga.pl gaeilge.txt
</pre>

<p>
Tá treoracha mionsonraithe ar fáil leis an ordú seo:
</p>
<pre>
$ gram-ga.pl --help
</pre>

<h3>Windows</h3>

<p>
Tá an próiseas beagáinín níos pianmhaire má tá ríomhaire Windows agat.
</p>

<ol>
<li>Ar dtús, caithfidh tú an leagan is déanaí de
<a href="https://www.activestate.com/products/perl/downloads/">ActiveState Perl</a> a shuiteáil.
<li>Ansin, oscail líne na n-orduithe DOS (ar son na ndaoine óga, is é sin
Start-&gt;Accessories-&gt;Command Prompt)
<li>Cuir isteach <tt>perl -v</tt> le deimhniú gur éirigh leis an tsuiteáil; feicfidh tú rud éigin cosúil leis seo:
<pre>
C:&gt; perl -v

This is perl, v.5.8.6 built for MSWin32-x86-multi-thread
(with 3 registered patches, see perl -V for more detail)

Copyright 1987-2004, Larry Wall
...
</pre>
<li>Anois, suiteáil <i>An Gramadóir</i> le bainisteoir pacáistí ActivePerl
<a href="https://www.activestate.com/products/perl/ppm-perl-modules/">ppm</a>:
<pre>
C:&gt; ppm
ppm&gt; install Lingua::GA::Gramadoir
ppm&gt; quit
</pre>
<li>Suiteálann sé seo an script <i>gram-ga.pl</i>.
Faraor, níl DOS in ann na cóid datha a thaispeáint
chun botúin ghramadaí a aibhsiú.
Chomh maith leis sin, caithfidh tú insint don
<i>Ghramad&oacute;ir</i> teachtaireachtaí a thaispeáint
in ionchódú réamhshocraithe DOS (ibm-850).
Mar sin, chun gramadach a sheiceáil i dtéacs Gaeilge darb ainm <i>gaeilge.txt</i>,
úsáid an t-ordú seo:
</p>
<pre>
C:&gt; gram-ga.pl --aschod=cp850 --dath=none gaeilge.txt
</pre>
<p>Nóta (3 Aibreán 2012): Tá mé buíoch de Chris Snedigar a chuir
<a href="https://softkube.com/blog/ansi-command-line-colors-under-windows">an tseift seo</a> in iúl dom chun cóid datha ANSI a úsáid ar Windows!
</p>
</ol>

<hr>
<h2><a name="Editors">Eagarthóirí Téacs</a></h2>

<h3>Íoslódáil</h3>
<p>
Tá breiseáin ar fáil a oibríonn leis na trí eagarthóir téacs is mó
i measc an phobail foinse oscailte: <i>Vim</i>, <i>Emacs</i>, agus
<i>OpenOffice</i>. Tá na breiseáin seo ar fáil mar chuid den mhodúl Perl
(sa chomhadlann <i>share/</i>), ach más fearr leat, tá siad ar fáil
anseo freisin:
</p>

<ul>
<li><b><a href="gramadoir.el">gramadoir.el</a></b>. Breiseán Emacs Lisp (<a href="gram-emacs.png">pictiúr</a>).
<li><b><a href="gramadoir.vim">gramadoir.vim</a></b>. Breiseán Vim (<a href="gram-vim.png">pictiúr</a>).
<li><b><a href="gramadoir.sxw">gramadoir.sxw</a></b>. Macra OpenOffice (<a href="gram-OOo.png">pictiúr</a>).
</ul>

<p>
Gheobhaidh tú na treoracha suiteála/úsáide thíos.
</p>

<hr>
<h3>Emacs</h3>
<p>
Is é Martin Gregory a scríobh an breiseán a chuireann <i>An Gramadóir</i>
ar fáil in Emacs. Seo iad na treoracha a sholáthair Martin:
</p>


<p lang="en">
“The Emacs interface to <i lang="ga">An Gramadóir</i> allows you to run <i lang="ga">An Gramadóir</i>
from within an Emacs session and navigate to the locations in the
input files where <i lang="ga">An Gramadóir</i> found problems. The interface is
similar to that of the compile or grep commands in Emacs.
</p>


<h3>INSTALLING THE INTERFACE:</h3>

<p>
Put <a href="gramadoir.el"><i>gramadoir.el</i></a> in your emacs site lisp directory, often something like:
<pre>
   /usr/share/emacs/site-lisp/gramadoir
</pre>
If you don't have
one, put it it ~/lisp or some other directory of your choice and put
the following line in your ~/.emacs file<br>
<pre>
   (load-file "/where/you/put/gramadoir.el")
</pre>
If you are an experienced Emacs user, you'll probably want to auto
load the file.
</p>


<h3>USING THE INTERFACE:</h3>

<p>
The interface allows you to specify files in two different ways:
</p>
<ul>
<li>using the command gramadoir-check-files which prompts for a space
separated list of files, without file completion;
<li>from a dired window using the gramadoir-dired command. This behaves
like other dired commands: either all selected files are processed
or, if no file is selected, the file listed on the current
line is processed.
</ul>

<p>
After running one of the above commands, the output of <i lang="ga">An Gramadóir</i> is
written to a new buffer which is displayed in a separate window. Using
the gramadoir-next-message command positions the cursor at the
location of the first error in the first file. Subsequent use of this
command takes you to the locations of subsequent errors. If you
reposition the cursor in the output buffer, the command takes you to
the location of the next error after that position.
</p>


<h3>CUSTOMISATION:</h3>

<p>
For convenience, you can bind the three commands to keys. These need
to be global definitions, for example:
</p>

<pre>
   (global-set-key "\C-cg" 'gramadoir-check-files)
   (global-set-key "\C-cd" 'gramadoir-dired)
   (global-set-key [f3] 'gramadoir-next-message)
</pre>


<p>
If you installed <i lang="ga">An Gramadóir</i> anywhere other than in /usr/bin
you need to tell the interface where to look for it by putting a line
similar to the following:<br>
<pre>
   (setq gramadoir-program-path "/usr/bin/gram-xx.pl")
</pre>
in your ~/.emacs, substituting the appropriate path for <tt>/usr/bin</tt>
and language code for <i>xx</i>.
</p>

<p>
Finally, the interface highlights the error text both in the output
buffer and in the buffer of the original file. If you prefer not to
highlight the text in the original file, add this:<br>
<pre>
   (setq gramadoir-highlight-text nil)
</pre>
to your ~/.emacs.”
</p>
<hr>
<h3>Vim</h3>
<p>
Scríobh mé script a dhéanann aithris ar iompar an bhreiseáin Emacs
laistigh de Vim. Is féidir leat é a fháil ón nasc thuas ar an
leathanach seo, nó go díreach ó
<a href="https://vim8.org/scripts/script.php?script_id=802">shuíomh Vim</a>.
Na treoracha:
<ol>
<li>cuir an comhad <a href="gramadoir.vim"><i>gramadoir.vim</i></a> in ~/.vim/plugin. Má tá tú ag iarraidh gramadach a sheiceáil i dteanga seachas Gaeilge na hÉireann, caithfidh tú ainm na scripte <i>gram-ga.pl</i> i ngar do líne 30 a athrú.</li>

<li>cuir na línte seo a leanas i do chomhad ~/.vimrc
<pre>
map &lt;F3&gt; &lt;Plug&gt;Gr
map &lt;F4&gt; &lt;Plug&gt;Neamh
map &lt;F5&gt; &lt;Plug&gt;Amach
</pre>
nó roghnaigh aicearraí eile más mian leat.</li>

<li>oscail an comhad téacs ar mhaith leat é a sheiceáil in Vim.</li>

<li>brúigh <b>F3</b> chun an ghramadach a sheiceáil; osclófar maolán eile
ina bhfuil na teachtaireachtaí ón Ghramadóir ag bun an scáileáin.
Bogfar an cúrsóir go dtí an chéad earráid (a bheidh i gcló dearg
freisin má tá teirminéal feiliúnach agat).</li>

<li>An chéad uair eile a bhrúnn tú <b>F3</b>, téann sé go dtí an chéad earráid eile (sa dá mhaolán).</li>

<li>Mura bhfuil ach focal amháin san earráid (focal anaithnid, mílitrithe, annamh, neamhchaighdeánach, srl.), is féidir leat é a chur le d'fhoclóir pearsanta <code>.neamhshuim</code> trí <b>F4</b> a bhrú.</li>

<li>Brúigh <b>F5</b> chun éirí as an seiceálaí gramadaí agus filleadh ar an eagarthóir.</li>

<li>Nótaí: is féidir leat eagarthóireacht a dhéanamh sa bpríomh-mhaolán mar is gnáth agus an seiceálaí gramadaí ar siúl. Úsáideann an breiseán ionad an chúrsóra sa dara maolán chun an earráid dheireanach a mheabhrú. Mar sin, aon uair a bhrúnn tú <b>F3</b>, téann sé ar aghaidh go dtí an chéad earráid eile. Ciallaíonn sé seo freisin gur féidir leat léim go dtí earráid ar bith: téigh isteach sa dara maolán (le Ctrl-w-w), cuir an cúrsóir go díreach roimh an earráid a bhfuil suim agat inti, agus brúigh <b>F3</b>.</li>
</ol>

</p>

<hr>
<h3>OpenOffice</h3>
<p>
Is cáipéis OpenOffice.org é <a href="gramadoir.sxw"><i>gramadoir.sxw</i></a> ina bhfuil macra leabaithe a ligeann duit <i>An Gramadóir</i>
a úsáid laistigh de sheisiún OpenOffice.
<b>Rabhadh: faraor, níl an macra seo ag obair sna leaganacha is déanaí
d'OpenOffice; déan teagmháil liom dá mbeadh suim agat in iarracht a dhéanamh
é a nuashonrú, nó leagan a d'fheidhmeodh le LibreOffice a chruthú.
</p>