zborovi.txt

На малиот шопен

Џошуа! Ти поставувам една загатка -
самиот јас и сè поврзано со мене
сите електрични бандери, плашливи чукања на вратите
Храбростите чувани во најлонски ќеси
не бајатат Џошуа! Се молам да не е хорор оперета
ова што го гледам! Оваа љубов што заедно ја полеваме.
Како стуткана пара во џеб сум, разбери ме Џошуа!

(*број од регистарска табличка на автомобил, 34 е ознака за Истанбул)


A

Што безимени зборови ме следат!
во смислата на зборовите во кои се кријам
нема некоја добра страна! Можеби 
смртта треба да се поттикне малку!

И’ се поклонувам на водата. Како и водата да ми се поклонува.
Си го кажувам името. Како и водата да си го кажува името.

Невозможно е овие чудни луѓе да ги одгатнат загатките!
како по една буква стојат градовите на картата
било однапред било одзади прочитани
очигледно животот нема да се промени!

Планинскиот глечер во мене е речиси како весник кој никој не би го купил
колумнистот е река што тече
јa дави мојата првобитна состојба која личи на храбар читател!

Во една „ноќ“ поштедена од своите имитатори
лежи во вселената пространо слободен, слободен ама клошар!

Чинам предмет ми е
шпионски брод кој при ѕвезден дожд си го отвора чадорот за соништа!

Да!
Што безимени зборови ме следат!
Иако секој момент се доближуваат

Не го предаваат моето тело!


МАЛИОТ НЕМИРКО

На една мува се качила студена прашинка која полетува од мојата внатрешност
мојот зачин
во вкусот ми се мешаат лебедите облечени во бели костими

Не ја регистрирам страста која навалила во градот
пред очи ми се две небесно сини прострелни рани
легнувам со лицето распарчено од дивите животни

дете сум. избегав од часови. на црната училишна табла си ја заборавив географијата

 Културата е налик на геолошките наслојки, при што, секогаш, луѓето од истата сегашност населуваат всушност различни времиња.

И додека народите имаат групно фиксирана свест – културен модалитет кој одговара на една развојна етапа – единката може да биде во сите времиња, во сите културни наслојки, но истовремено и – нигде.

Пред порта кога се симнав од такси
во двор ми влегоа птици едни слатки
а возачот рече `батка стварно јак си,
трпиш да ти какаат комшиските шатки`.

Погледнав удолу - две сосетки идат,
дамна невидени, мислев да ги гушнам
ама тие само љубопитни да ти бидат -
пред мене застанаа и јас ги слушнав:

`Глеј, стариот дрнкач сеуште зјапа
со очите истечени по невести млади!`.
`Залудно му мерак на зурла и тапан,
џабе толку вежби и биење в гради!`.

Јадот не знаев кај да си го сместам,
а поруга да вратам толку ми значи -
но си реков ај денес јас ќе честам,
ќеф да им биде на двете алапачи!

Како витез да се поклонам сакав,
со љубезноста срам да им влеам!
Ама не мрднав ни нога ни рака -
се сепнав и гргнав да се смеам!

Еваа, па јас сум само мојта слика
на бандера во некролог сместена
што сите минувачи немо ги вика
со коментар да биде почестена.

На калдрмата, пред дуќанот (земен), ми доделуваат помош во присуство на рефлектори и камери: дрвен (црвен) крст, габосани пиперки и компири налик на златни олимписки медали, или сплескани гомна.

125
Крал на раце да носам, корисно ли е бреме,
за надворешно да покажам племенит став?
Или, за вечни пирамиди да поставам темел
а тие сепак да пропаднат разурнати во прав?
Зар не сум видел простаци со дворски манири
како губат сé па згора на тоа и во долг цапаат,
алчни што едноставен вкус не може да ги смири
па сиот свој живот по туѓите височини зјапаат?
Не, дај ми да се прикрепам на срцето твое,
земи ме како подарок скромен, без сметка,
без лукавост и без задни намери скроен,
взаемно давање да сме, како една клетка.

А ако за нашата врска озборување се крене
кодош нека е сонетов и сé тргнало од мене.

131
Ти си тиранка, вистинско тиранско чудо,
ко оние чија горда убавина за другиот е маки;
знаеш ти добро дека за моето срце лудо
ти си најблескавиот и најскапоцениот накит.
Има други што те знаеле и велат во добра вера,
дека не си баш лична за со јадот да сме браќа.
Такво тврдење треба во олеснение да ме втера
ама сепак срцето мое по тебе од земја се траќа.
И се осигурив дека по тебе лажно не страдам,
илјада воздишки сал од мисла за твојот лик,
ми се раѓаат и се стројат како сведочка гарда,
да потврдат дека најубава си и како дама пик.

И ништо црно немаш, освен во твоите дела,
од кои луѓето пресудуваат за фигурата цела.



135
Сеедно е за другите но ти Вил си го имаш,
па и уште Виловци што ќе ја преполнат неа;
но ако мојов стрвник поначесто го примаш,
љубовните ти желби со ситоста ќе се слеат.
Сака ли желбата твоја, пространа и мазна,
да ја благослови мојата во неа да влезе?
Изгледа според грациозност одреди казна
оти на мојава неубава не даваш ни мезе!
Стално врне а морето сета вода ја прима
и тоа изобилие како резерва го збира;
та и ти, богата со Вил, додај ме ко рима,
за твојата желба поетски да ја смирам.

Со одбивање не убивај ги твоите пекачи,
бројчиња подели им и нека бидат чекачи.

141
Се колнам, јас тебе не те сакам со моите очи
зашто тие во тебе виделе илјада нешта груби;
но на презреното од нив , срцето оддава почит,
и, наспроти мааните, задоволно е да те љуби.
Ушиве на звукот на твојот глас му најдоа мана
а нежното мое чувство не го пали груб допир;
ниту вкусот, ниту мирисот желбата ми ја канат
на гозба насамо телово со твоето да се стопи.
Моите пет ума и моите пет сетила се без кураж
да спречат лудово срце со твоето да се дружи,
оставајќи ги незасладени потребите на еден маж,
на твојата гордост ропски како вазал ù служи.

Кај оваа жена што мојот грев со болка го наградува,
само на мојата затресканост како на ќар се радувам.

143
Замисли си грижна домаќинка што затрчана лови
некое од нејзините пилиња што од дворот бега,
како бебето на земја го остава и со сили нови
гонењето го продолжува и со дворачна стега;
Занемареното дете вреска, во потерата ја кочи,
трчајќи по неа, зафатена во смешно мачење,
јурната по петлето кое летка пред нејните очи
а таа го заборавила сиротото детско плачење.
И ти, љубена, трчаш по оној што ич не те брои
додека јас тебе те бркам во бебешката хајка.
А штом ќе го фатиш и надежна капа му скроиш,
врати ми се и избацувај ме ко љубезна мајка.

Ќе молам Бога твојата хајка така да се реши
ако редовно со бакнежи како бебе ме тешиш.



149
Ќе речеш ли ти, о, свирепа, дека не те сакам
откако самиот против себе со тебе се здружив?
Од мисла за тебе зар не се заборавив без мака
и тиранин сум си што на користа твоја служи?
Сите тие што те мразат и јас нив ги мразам,
на кого ти се намрштиш, јас му правам белег,
па и мене да ми се заканиш, сам ќе се згазам
во акција за одмазда, веднаш и без лелек.
Кои квалитети кај мене заслужуваат респект,
како слуга на твојот презир да добијам почит
кога најдобро што е во мене обожува дефект,
тебе што командуваш и само со твоите очи?

Но, љубена, мрази ме бидејќи по твое така мора,
ти ги сакаш само тие што гледаат а јас сум ќорав.

152
Љубејќи те тебе, ти знаеш дека сум кривоклетник,
но ти си двојно таква кога се колнеш дека ме сакаш;
во љубовта со мене на брачниот завет си штетник,
омраза го смени кога на нов љубовник подаде рака.
Но зошто јас за два прекршени завети те обвинувам
кога сам прекршив дваесет и пофакман сум од тебе?
Сите завети ги дадов само за кај тебе да минувам
време на верност и чесност, лажејќи се самиот себе.
Длабоко се колнев на твоето љубезно лепило,
на љубовта твоја и на постојаноста им верував;
за светла да си, на очиве им облеков слепило,
се колнеа бланко за она што секој го проверува.

Се заколнав дека само вистина моето око ќе каже
а гнасно се колнев дека си убава и - двојно лажев.



154
Банда нимфи, заколнати на беспорочен живот,
в шума заспан, богот на Љубовта го сретна;
и една палава, робинка на љубопитство диво,
факелот му го зеде и тој со пламен светна.
Тоа е пламен што поминува низ легиони,
љубопитни да видат и тие дали така можат;
дури генералот на љубовта блажено сони
низ девствените срца пожарите се множат.
Во извор ладен нимфата факелот го згаси
па веднаш тој зовре со љубовен клокот,
стана бања лековита што може да те спаси
од мака љубовна кога не склопуваш око.

Ко роб на љубовта тврдам со полни гради:
љубовта вода грее а водата љубов не лади.

Прво сè беше урнатина.

Потоа почна да се sида, доsидува и преsидува. Тули, вар, мистрии. Пепелосани мајстори.

Сеопштиот хаос ги запрашуваше нашите нови шејови (добиени на поклон од министерството за обнова): двата шифоњера, раскошниот креденец со дрвена резба... Жената не можеше да поверува. Само украсните предмети – што sиркаа како трофеи од sидовите – вредеа повеќе од нас самите. Стилизираниот нож, на пример, чинеше цела животна печалба.

Ми стана јасно дека стариот намештај сега великодушно можам да им го отстапам на синовите. Само, каде да ги сместам овие нови шејови со сета нивна личба и убавина?! Урнатината сè уште не беше расчистена.

Во недостиг на друго решение, штом не најдов начин да го засолнам скапоцениот намештај, решив да се сместам во него самиот – како Јона во утробата на китот; од тој миг, започнав среќно да живеам во барокните витрини, фиоки и огледала како во готска катедрала исполнета со звуци на оргули, наполно засолнет од правливата бучава на урнатината.

Што рекле стари луѓе, прв комшија ми беше Бах, и од ништо немах страх!

Разочарани, Фројд и Јунг ми рекоа
дека грдо со нив сум се биел шега:
од ‘несвесното’ мисли ми дотекоа
гонет од себе кон тебе да бегам!

Вместо јуначки за гроб да зборам,
за каков спомен ќе оставам трага -
килав вежбам дечко да се сторам
а стрвното либидо ми крепи снага.

За потсмев злобен запечатив уши,
спартански горд срце си калам,
умре оној јас ко турчин што пуши.

Па иако чавка ми го испила умот
и ме бодиња на тебе да се палам,
среќен сум што разбираш хумор.


 „А што е со морето?“, прашав за време на ручекот. Тато и мама не го кренаа погледот од чиниите, а дедо и баба луто се погледнаа. Се разбира, куќата во која живеевме беше нивна и нивна беше кујната, нивни беа и масата, чиниите и ручекот. И зборовите. Немаш многу зборови кога имаш пет години, и секако не на нивниот ручек. И ти не си таа, која би смеела да отвори тема за семеен разговор. Затоа, дедо и баба луто се погледнаа. Зашто ми беа лути. Им беа лути на сите оние кои не ја почитуваа нивната добрина, а уште повеќе нивниот имот; не заслужувавме ништо со таквото однесување. 

„Какво море“ рече баба. „Од каде ти текнува тоа? Ќе ти се олади супата. И зошто пак прво ги јадеш резанките, а супата ја пиеш на крајот? Јади ги и двете. Тоа што заедно се готви, заедно и се јаде“.

„Немаме ништо на море“, ја тргна дедо устата од работ на сребрената чинија, во која сепак имаше останато многу супа, „ништо од тоа што нас би нè интересирало. Само жештина, солена вода и камења, а тоа го имаме и дома“.

Некое време без зборови само сркавме и гребевме по чиниите.

„Така е“, конечно рече баба. „Никаде не треба да одиш, бидејќи нè имаш нас дома. Сè имаш во својот двор“.

Уште како дете читав за Бокачо,
за момето славејче што стиска;
иако не се прославив како мачо
таа тематика сепак ми е блиска.

Самопослуга и итам да платам
две кила шеќер на касата твоја;
стрвен скенер врз тебе клатам,
парите не знам каде ми стојат!

И дури невешто тапкам во лер
ме опива мирис од твојата коса,
убавица си ама јас не сум ѕвер,
в срце сал’ скришно те носам.

Во Париз има улица;
во таа улица има куќа;
во таа куќа има скали;
врз скалите има соба;
во собата има маса;
врз масата има чаршаф;
врз чаршафот има кафез;
во тој кафез има гнездо;
во гнездото има јајце;
во јајцето има птица.
Птицата го преврте јајцето;
јајцето го преврте гнездото;
гнездото го преврте кафезот;
кафезот го преврте чаршафот;
чаршафот ја преврте масата;
масата ја преврте собата;
собата ги преврте скалите;
скалите ја превртеа куќата;
куќата ја преврте улицата;
улицата го преврте градот Париз.

Скопје, внимавај
кога правиш шпага над реката Вардар
да не си ги скршиш мадињата од камениот мост!
Твоите улици се полни со просјаци и простаци,
во твојата зоолошка животните штрајкуваат со глад
(што не мора да значи дека имаат политички амбиции).
Скопје, твојот градски парк е полн со шприцови
на кои се навлекуваат деца.
Не знам каде да фрлам ѓубре, каде да се измочам.
Скопје, не знам каде да ги однесам гостите од странство
и што да им покажам.
Препорачај ми нешто карактеристично за да не се посрамам!
Скопје, чија е Турската чаршија,
чии се гробиштата? Скопје, ти требаат ли нови гробишта?
Те гледам како растеш умирајќи на секое твое ќоше
(те познавам подобро и од господинот Данило Коцевски).
Скопје, во твоите училишта веќе одамна не се учи марксизам.
Скопје, твојата иднина ја гледам во веронаука и во бордели,
во култура и во криминал, во политика и во јавни WC-а.
Реката Вардар шета крај кејот осветлен со љубовта од
мрачните клупи
и се влева во Егејското Море за да им ја испрати на Грците
нашата бескрајна љубов полна со фекалии.
Скопје, каде отидоа твоите паметни и напредни деца –
отидоа ли да го разубават светот?
Скопје, белким не ти треба нов земјотрес за да пораснеш?
(Замислете само, уште еден Пикасо во музејот на современа.)
Скопје, згешил ли генерал Пиколомини 1689 година,
Скопје, згрешил ли татко ми Перо Ивановски 1961 година?
Скопје, по никого не си запаметен а не можеш да сметаш на мене.
Точно ли е дека твоите архитекти се деца на Гауди?
Скопје, што да правиме со твојот урбанистички план,
што да правиме со непочитувањето, со примитивизмот, со дрскоста?
Скопје, те обожавам и те мразам небаре си ми сопруга.
Веќе трета генерација во тебе – иста улица, иста куќа.
Езра Паунд би ме сожалувал, но дедо ми би се гордеел.
Скопје, треба да внимаваш на своето однесување,
ти си главен град на една суверена и самостојна држава
и треба да градиш нови облакодери за да ги сместиш сите села во скут
(од каде инаку нови совесни и зрели политичари).
Висината на зградата на националната телевизија имаше смисла
сè додека скокаа од неа,
сега веќе одамна ништо нема смисла.
Како да те напуштам кога никаде во светот не ме примаат
а „Америка“ е далеку повеќе од четириесет и четири години.
Скопје, твоите нови богаташи се навистина дрски.
Твоите уметници се самобендисани полупроизводи,
твоите девојки се најубави на целиот свет.
Скопје, кога ќе се помириш со фактот дека си една мала
безначајна провинциска паланка
и дека твоите жители не се последните еднорози?
Скопје, што ли ќе му подариш на својот милионити жител?
Твоите херои се вистински колку што е вистинита историјата,
твоите вредности се...
Скопје, екстазираш со техно и фолклор, со киселина и шприцер.
Меаните и техно-клубовите ги дели само еден ѕид.
Немаш ни кинески кварт, ни резил-сокак, ни Сохо, ни Мохо
(ние немаме кинески кварт, но затоа пак, имаме албански кварт –
со таа разлика што храната таму не е толку добра).
Скопје, твоите зурли и тапани се компјутерски семплови.
Под народните носии ти се наѕираат ѕвонарки и техно-ѕиври.
Скопје, три напред и три назад.
Па, contre-pas клекнување
и полетување,
и повторно, три напред и три назад.